Milaan is een mix van Zuid-Europese levendigheid en Noord-Europese flair. De belangrijkste stad van Noord-Italië trekt al jaren grote aantallen bezoekers. Dat is niet alleen dankzij de rijke geschiedenis, die je terugziet in goed bewaarde kerken, pleinen en paleizen. Ook gewoon rondwandelen is een plezier: langs elegante boulevards, door sfeervolle wijkjes en langs eindeloze etalages vol mode.
Je kunt hier shoppen tot je neerploft, aanschuiven voor topkunst in musea of genieten van de Milanese keuken. Je bent tenslotte in Italië. Dit zijn tien plekken in Milaan die een bezoek zeker waard zijn.
10. Pinacoteca di Brera
De Pinacoteca di Brera is een van de belangrijkste kunstgalerieën van Italië en is gevestigd in de barokke Palazzo Brera. In meer dan veertig zalen hangt een indrukwekkende collectie klassieke en moderne kunst, met Italiaanse meesters als Bellini, Caravaggio, Bramante en vele anderen. Ook grote namen uit andere landen zijn vertegenwoordigd, onder wie Rubens, Van Dyck en Picasso.
Het paleis zelf is eveneens een bezienswaardigheid, met een elegante binnenhof en arcades. In de binnenplaats staat een standbeeld van Napoleon. Als koning van Italië voerde hij een belasting in op kerken en kloosters; vaak werd die “betaald” in de vorm van kunstwerken. Die werken werden in Brera verzameld en uiteindelijk voor het publiek ontsloten, de basis van het huidige museum.
9. Piazza Mercanti
Op een steenworp afstand van de Dom ligt het charmante Piazza Mercanti. In de middeleeuwen was dit het bestuurlijke en commerciële centrum van de stad, waar recht werd gesproken en handel werd gedreven. De huizen en palazzi rond het plein zijn nog steeds goed bewaard en geven een mooi beeld van Milaan in zijn bloeiperiode.
Let vooral op het Palazzo della Ragione, dat eeuwenlang dienstdeed als gerechtshof. Onder de open galerij aan de voorzijde werd vroeger de dagelijkse markt gehouden, terwijl op de verdiepingen erboven de administratie en archieven waren ondergebracht. Ook de Loggia degli Osii met zijn grote arcadebogen is bijzonder. Hier hadden notarissen en rechters hun kantoren en werden belangrijke mededelingen vanaf het balkon naar het volk geroepen.
8. Parco Sempione
Parco Sempione is de groene long van Milaan, een groot stadspark van bijna 400.000 vierkante meter achter het Castello Sforzesco. Slingerende paden, grasvelden, vijvers en schaduwrijke hoekjes maken het ideaal voor een wandeling, picknick of korte pauze tussen het sightseeing door. Voor kinderen zijn er speeltuinen en open ruimtes om te rennen.
Aan de zuidoostkant sluit het park aan op het Castello Sforzesco, aan de andere kant zie je de triomfboog Arco della Pace. In en rond het park liggen bovendien sportfaciliteiten en de historische arena waar vroeger belangrijke voetbalwedstrijden werden gespeeld. Aan de rand van Parco Sempione vind je ook het Palazzo dell’Arte, waar het Triennale Design Museum is gevestigd.
7. Basiliek van Sint-Ambrosius
De Basiliek van Sint-Ambrosius behoort tot de oudste en best bewaarde kerken van Europa. Ze werd in de vierde eeuw gesticht door Ambrosius van Milaan, naar wie de kerk is vernoemd. De huidige romaanse vorm dateert vooral uit de 11e en 12e eeuw, maar de plek ademt nog steeds de sfeer van de vroege christentijd. De sobere bakstenen gevel en de binnenhof met arcades vormen een van de mooiste romaanse ensembles van Italië.
Binnen vind je mozaïeken, reliëfs en een indrukwekkende crypte. Daar wordt het lichaam van Sint-Ambrosius bewaard in een glazen sarcofaag, samen met twee andere vroegchristelijke heiligen. De basiliek is daarmee zowel een belangrijk religieus heiligdom als een architectonisch hoogtepunt.
6. Teatro alla Scala
Teatro alla Scala is een van de beroemdste operagebouwen ter wereld. Het werd in 1778 geopend en biedt plaats aan ruim tweeduizend toeschouwers, verdeeld over een parterre en ringen met loges. Grotere operasterren en dirigenten beschouwen een optreden in La Scala als een van de hoogtepunten van hun carrière. De akoestiek en de traditie maken voorstellingsavonden hier extra bijzonder.
Kaartjes voor populaire producties zijn schaars, maar ook zonder voorstelling is La Scala de moeite waard. In het bijbehorende museum zie je kostuums, instrumenten, portretten en schaalmodellen. Vaak mag je vanaf een balkon even de zaal inkijken, zodat je een indruk krijgt van het rode pluche, de gouden ornamenten en de imposante kroonluchter.
5. Castello Sforzesco
Castello Sforzesco is een machtig bakstenen kasteel met torens, kantelen, wallen en grachten, aan de rand van het centrum. De bouw begon in de 14e eeuw, toen de familie Visconti hier een fort liet aanleggen. Later werd het kasteel uitgebreid en verfraaid door de Sforza’s, die Milaan in de 15e eeuw bestuurden. De toegang via de grote binnenplaats en de aanblik van de verdedigingswerken geven een goed idee van de macht van deze families.
Tegenwoordig huisvest het kasteel verschillende musea met belangrijke kunstcollecties. Je vindt er onder meer werken van Michelangelo (zijn laatste, onvoltooide beeld “Rondanini Pietà”) en sporen van Leonardo da Vinci’s decoraties. De toegang tot het kasteelterrein is gratis; voor de musea betaal je een ticket. In combinatie met Parco Sempione vormt het een van de meest complete bezoekplekken van de stad.
4. Quadrilatero d’Oro
Het Quadrilatero d’Oro, letterlijk de “gouden vierhoek”, is het chique winkelkwartier van Milaan. Tussen Via Montenapoleone, Via della Spiga en omliggende straten liggen de boetieks van de grote modehuizen. Etalages van Armani, Dolce & Gabbana, Fendi, Prada en talloze andere merken tonen de nieuwste collecties als kleine tentoonstellingen.
Tijdens de modeweken is het hier extra druk en lijkt het straatbeeld soms rechtstreeks uit een glossy tijdschrift te komen. Maar ook buiten die periodes is het een leuke wijk om doorheen te slenteren, mensen te kijken en de sfeer van de modehoofdstad te proeven. Zelfs wie niets koopt, krijgt hier een goed beeld van de Italiaanse flair voor stijl en presentatie.
3. Galleria Vittorio Emanuele II
De Galleria Vittorio Emanuele II is de beroemde overdekte winkelgalerij tussen het Domplein en de Piazza della Scala. De passage werd in 1867 geopend en vernoemd naar koning Victor Emanuel II, de eerste koning van het verenigde Italië. De monumentale toegangspoorten, de glazen tongewelven en de hoge koepel in het midden maken dit tot een van de oudste en mooiste winkelgalerijen van Europa.
De vloer bestaat uit mozaïeken van zeldzaam marmer, met wapenschilden, symbolen en decoratieve patronen. In de galerij vind je luxe boetieks, historische cafés en restaurants. Je kunt er chic dineren, maar ook gewoon een espresso drinken en omhoog kijken naar het spel van licht in glas en ijzer. Zelfs als je alleen door de Galleria loopt als doorgang tussen Dom en La Scala, is het een hoogtepunt.
2. Santa Maria delle Grazie
Het voormalige dominicanenklooster Santa Maria delle Grazie is op zichzelf al een mooi voorbeeld van renaissancistische architectuur. Wereldberoemd werd het complex door één kunstwerk: “Het Laatste Avondmaal” van Leonardo da Vinci, geschilderd op de reftermuur van het klooster. Anders dan bij een traditionele fresco werkte Leonardo op een droge muur, met experimentele technieken die minder goed tegen de tand des tijds bestand bleken.
Na eeuwen van slijtage, vochtproblemen en schade tijdens de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog was een grondige restauratie noodzakelijk. Tegenwoordig is het werk weer in relatief goede staat te zien, maar om het te beschermen zijn de bezoekers strikt gereguleerd. Je moet vooraf reserveren en mag het schilderij slechts kort bekijken in kleine groepen, wat de ervaring des te intenser maakt.
1. De Dom
De Duomo di Milano is met afstand het meest indrukwekkende gebouw van de stad. De kathedraal is ongeveer 157 meter lang en 92 meter breed en geldt als een van de grootste rooms-katholieke kerken ter wereld. De bouw begon in 1386 en sleepte zich eeuwenlang voort; pas in de 20e eeuw werd het geheel officieel voltooid. De buitenkant is een meesterwerk van gotiek, bedekt met duizenden spitsen, beelden en waterspuwers in licht marmer.
Ook binnen is de Dom overdonderend, met reusachtige zuilen, glas-in-loodramen, altaren en grafmonumenten. Een van de hoogtepunten is het bezoek aan het dak. Met trap of lift kom je tussen de pinakels en beelden terecht, met uitzicht over Milaan en – bij helder weer – de Alpen aan de horizon. Tegelijk zie je de talloze ornamenten van dichtbij, wat pas echt duidelijk maakt hoeveel werk en vakmanschap in dit bouwwerk zijn gaan zitten.