Tirana, de hoofdstad van Albanië werd in de 17e eeuw gesticht en heeft door de eeuwen heen regelmatig roerige tijden gekend. Tal van gebouwen en monumenten, die je in de stad tegenkomt, zijn dan ook tastbare herinneringen aan die periodes. Dankzij de eveneens aanwezige hedendaagse architectuur vormt Tirana een verrassende mix van heden en verleden die uitnodigt om verkend te worden. Met name de volgende 13 locaties zijn zonder meer een bezoekje waard:
Piramida
Wellicht vind je het verrassend dat de Piramida als eerste genoemd wordt. Het is per slot van rekening een vervallen en verlaten gebouw, dat er niet bepaald fraai uitziet. Toch is de Piramida in historisch opzicht belangrijk voor Tirana. Het bouwwerk werd in 1987 opgeleverd en was bedoeld voor de huisvesting van een museum ter ere van Enver Hoxha, de despotische Albanese dictator die van 1944 tot 1985 aan de macht was en er gedurende die periode voor zorgde dat het land van de rest van de wereld geïsoleerd bleef. Na de val van de Berlijnse Muur, eind 1989, veranderde ook in Albanië het politieke klimaat waardoor in 1990 het plan voor het Hoxha-museum werd geschrapt. Wat er in de toekomst met de Piramida gaat gebeuren is onduidelijk. Restaureren en er een monument van maken of toch maar afbreken? Zolang de meningen verdeeld blijven blijft de Piramida een leegstaand gebouw dat alleen door skaters en graffitikunstenaars wordt benut.
Dajti Ekspres
Deze kabelbaan is ideaal voor een dagje uit met het hele gezin en is ook nog eens een perfecte introductie op de stad. De gondel van de 1.000 meter lange kabelbaan brengt je in ongeveer 15 minuten naar een imposante berg ten oosten van Tirana. Eenmaal boven aangekomen kun je niet alleen van een prachtig uitzicht over de stad genieten, maar je ook tegoed doen aan een hapje en een drankje in de diverse hotels en restaurants die zich bovenop deze 800 meter hoge berg bevinden. Daarnaast worden in de zomermaanden vanaf de bergtop wandeltochten georganiseerd en kun je er paardrijden, terwijl je er in de wintermaanden kunt skiën.
Skanderbegplein
Leeturtle/wikipedia
Dit is de locatie waar de belangrijkste monumenten van Tirana bijeen gepakt zijn, waaronder de klokkentoren, de Et’hem Bey Moskee en het Nationaal Historisch Museum. Het is vernoemd naar George Castroit, een Albanese nationale held, die in staat was om de opmars van het Ottomaanse Rijk in Midden-Europa te stoppen. In het communistische tijdperk van de stad stond er een standbeeld van Josef Stalin, maar dat is inmiddels vervangen door een monument ter ere van Skanderbeg. Het plein wordt omgeven door gebouwen uit de neo-Renaissance periode en is voorzien van een groot grasveld en diverse bloemperken. Het plein wordt regelmatig gebruikt voor grootschalige festiviteiten, zoals het eeuwfeest van de Albanese onafhankelijkheid in 2012.
Nationaal Historisch Museum
Een ding is zeker, Tirana en Albanië hebben een erg gecompliceerd verleden. Als je aanknopingspunten zoekt om een duidelijker en completer beeld van de plaatselijke geschiedenis te kunnen krijgen, dan ben je daarvoor in het Nationaal Historisch Museum absoluut aan het juiste adres. Het museum is opgedeeld in verschillende paviljoens, waarbij elk paviljoen een andere periode uit de geschiedenis van de regio vertelt. De meest waardevolle lokale archeologische relikwieën ontdek je in het paviljoen van de oudheid, waar een grote collectie van bijna 600 items, variërend van de late-Paleolithicum tot de vroege middeleeuwen te vinden is. De meest gekoesterde tentoonstelling is de schoonheid van Durrës, een mozaïek uit de 4e eeuw voor Christus.
Nationaal Park Dajti Mountain
Albinfo/wikipedia
In Europa is het niet bepaald gebruikelijk dat je een nationaal park dicht in de buurt van een hoofdstad aantreft. Laat de mogelijkheid dus niet aan je voorbijgaan om het berggebied ten oosten van Tirana te verkennen als je deze stad bezoekt. Ben je een natuurliefhebber en een fervent wandelaar, dan kun je in dit gebied een wandeltocht van de Dajti-berg naar de Tujani-berg maken. Hou er wel rekening mee dat je een flinke klim moet maken om je einddoel te kunnen bereiken, want de Tujani is 1.580 meter hoog en is daarmee ook meteen de hoogste berg in het park. Eenmaal boven aangekomen worden je zweetdruppels en inspanning beloond met een fenomenaal uitzicht en een eventuele duik in het Bovillameer. Rondom dit enorme waterreservoir bevinden zich steile kliffen, die enthousiaste bergbeklimmers graag benutten voor het beoefenen van hun sport.
Et’hem Bey Moskee
Diego Delso/wikipedia
Deze gebedsplaats werd in het begin van de 19e eeuw voltooid en is een van meest geliefde bezienswaardigheden van de stad. Na de val van communisme was het de plaats van één van de meest opmerkelijke gebeurtenissen in de recente geschiedenis van Tirana. Op 10 januari 1991 verzamelden zich namelijk 10.000 mensen die er hun godsdienst uit wilden oefenen. Tot die dag hadden de autoriteiten de islam bijna een halve eeuw lang als een verboden godsdienst beschouwd. Uiteindelijk gaf de politiemacht de strijd op en markeerde het evenement een omslag op het gebied van de godsdienstvrijheid in Albanië. Het decor van de buitenmuren van deze moskee is ongebruikelijk, omdat er idyllische landschappen, zoals bossen en watervallen op afgebeeld worden. Dit soort decoraties zijn normaal gesproken niet toegestaan in de islamitische kunst.
Grand Park
Net ten zuiden van het prestigieuze Blloku-district vind je het Grand Park. Het is de plek waar de stadsbewoners naartoe gaan om frisse lucht in te ademen en een beetje te sporten. Het park is maar liefst 230 hectare groot en is voorzien van een groot meer waar je in de zomermaanden in kunt zwemmen. In het park bevindt zich ook het beroemde presidentiële paleis, dat in eerste instantie bedoeld was als woning voor koning Zog I. De vorst kon echter niet lang van zijn paleis genieten, want enkele jaren later namen de communisten de macht over. In het park bevinden zich ook diverse graven van Albanese nationale helden, waaronder politici, schrijvers en filosofen.
Klokkentoren
De klokkentoren van Tirana is zonder twijfel een van de meest gefotografeerde bezienswaardigheden van de stad. De geschiedenis van de toren gaat terug tot 1822 toen deze door de rechter dichter Haxhi Et’hem Bey voltooid werd. De toren is gratis toegankelijk en bezorgt je – eenmaal boven aangekomen – prachtige vergezichten over het stadscentrum. Het bijzondere aan deze toren is, dat het uiterlijk ervan door de jaren heen meerdere keren is veranderd. In eerste instantie had het een Weens design, daarna een uurwerk in Duitse stijl. In de Tweede Wereldoorlog werd de klok vernield, waarna wijzerplaten met Romeinse cijfers op de klok verschenen. Deze werden in de jaren ‘70 van de vorige eeuw uiteindelijk weer vervangen door de huidige Chinese wijzerplaten.
Rruga Murat Toptani
Rruga Murat Toptani is een voetgangersstraat in het centrum van Tirana. Het is een fraaie promenade tussen het parlementsgebouw en de nationale kunstgalerij in. De naam van deze populaire slagader stamt van de Toptani-familie, die van de 18e eeuw tot aan de Tweede Wereldoorlog in het Ottomaanse Albanië aan de macht was. De straat is met name in de zomermaanden populair vanwege de platanen die voor verkoelende schaduwen in de brandende zon zorgen. In de straat kun je ook enkele oude vestingwerken van de stad ontdekken die dateren uit de tijd dat de Toptani-familie tegen andere lokale families streed om de macht over Tirana.
Brug van de leerlooiers
Deze kleinere attractie stamt uit de 18e eeuw en is een fascinerend onderdeel van de Ottomaanse geschiedenis van Tirana. Het geeft je een beeld van de stad kort na haar oprichting. Tegenwoordig is het slechts een bescheiden stenen voetgangersbruggetje, maar toen de brug gebouwd werd was het voor de boeren de belangrijkste route om hun vee bij de slagerijen en leerlooiers af te kunnen leveren. De Lanë-rivier, die vroeger onder de brug door stroomde, is inmiddels omgeleid. De brug dient vandaag de dag alleen nog maar als monument.
Grot van Pellumbas
Als je meer van het Nationale Park Dajtit Mountain wilt bekijken, dan kun je een dagtocht naar het dorp Pellumbas maken. Vanaf het dorp meandert een wandelpad door de bergen dat na twee kilometer uitkomt bij een grot vol met stalagmieten en stalactieten. Daarnaast zijn er in de grot bewijzen e vinden dat er meer dan 300.000 jaar geleden al mensen op deze plek actief waren. De grot is 350 meter diep en was tijdens de Tweede Wereldoorlog een schuilplaats voor de dorpsbewoners van Pellumbas.
Bunk’Art
Bunk’Art is een ondergrondse bunker die in het communistische tijdperk werd gebouwd en als schuilplaats had moeten dienen voor Albanese politici en hooggeplaatste militairen als er een nucleaire oorlog uit zou breken. De omvang van deze schuilplaats is indrukwekkend. De bunker bestaat uit vijf verdiepingen en heeft meer dan 100 verschillende kamers, waaronder een vergaderzaal met 200 zitplaatsen. Een ieder die installaties en apparatuur uit het tijdperk van de Koude Oorlog van dichtbij wil zien en geniet van een nostalgisch communistisch design is bij Bunk’Art aan het juiste adres
Prezë kasteel
Albinfo/wikipedia
Het Prezë kasteel is een 15e-eeuws fort, dat hoog boven het dorp Prezë uittorent. Het kasteel werd gebouwd en behoorde toe aan de rijke Thopia-familie en fungeerde als buitenpost om het gebied te beschermen tegen bandieten. Het bijzondere aan dit vijfhoekige kasteel is dat het de tand des tijds erg goed heeft doorstaan. Vanaf de kantelen heb je een weids uitzicht over Tirana en het bergachtige achterland.